“Een medemens zien als koopwaar, als willoos werktuig om winst te maken. Dat je kunt vastketenen, verhandelen, brandmerken, afbeulen, straffen, straffeloos doden zelfs. Wij dragen de gruwelijkheid van het slavernijverleden met ons mee. De gevolgen daarvan zijn vandaag nog steeds te voelen in racisme. In december maakte de minister-president excuses, vandaag sta ik hier voor u. Als koning maak ik deze excuses zelf.” Met deze woorden bood koning Willem-Alexander vandaag zaterdag 1 juli 2023, zijn excuses aan in zijn toespraak tijdens de Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden. Als hoofd van het Huis Oranje-Nassau vroeg hij bovendien vergiffenis „voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid”. Zijn voorouders handelden volgens de wet, maar moreel onjuist.

De herdenkingsceremonie vond plaats bij het Nederlands Slavernij Monument van de Surinaamse kunstenaar Erwin de Vries in het Oosterpark in Amsterdam.Het is de 21ste keer dat het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis, NiNsee, deze nationale herdenking bij het slavernijmonument organiseert.

Op 1 juli 1863 werd de slavernij bij wet afgeschaft in Suriname en de Caraïbische eilanden. Toen nog koloniën van het Nederlands Koninkrijk. Een groot deel van de tot slaaf gemaakten moest hierna nog 10 jaar lang op de plantages werken. Dit gebeurde onder staatstoezicht en was om de “schade van deze maatregel” te beperken voor de plantagehouders. Daarom stopte de slavernij voor velen in het toenmalige Koninkrijk pas echt in 1873. Op 1 juli 2023 is dat 150 jaar geleden.

Het is vandaag (1 juli 2023) ook meteen de aanvang van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Tijdens het Herdenkingsjaar staat het Nederlands Koninkrijk stil bij deze pijnlijke geschiedenis en bij hoe deze geschiedenis vandaag de dag nog een rol speelt in het leven van mensen. Als onderdeel van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden heeft de Rijksoverheid subsidie beschikbaar gesteld aan het NiNsee om de opening en sluiting van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden te faciliteren. Er worden verschillende activiteiten en evenementen georganiseerd om het bewustzijn over deze geschiedenis te vergroten.